برخی از محققان نظیر پروفسور ویلبر معتقدند که اجرای هر طرح معماری به سه عنصر اجتماعی بستگی دارد. آیا می دانید این سه عنصر کدامند؟
۱) جامعه ای که به آن طرح نیازمند است.
۲) شخص یا اشخاصی که از اجرای طرح حمایت می کنند و هزینه مالی آن را متعهد می شوند.
۳) معمار یا استادکارانی که طرح را اجرا می کنند.
▪ آیا می دانید نام کهن ترین مسجد ایران چیست و معماری آن از چه عناصر و ویژگی هایی برخوردار است؟
ـ مسجد جامع فهرج (روستایی در دوازده کیلومتری شرق جاده یزد ـ کرمان) که قدمت آن به قرن اول هجری می رسد، کهن ترین مسجد ایران است. شکل عمومی بنای این مسجد ساده می باشد و تنها نقوش ساده و زیبایی از هنر گچ بری زینت بخش دیوار شرقی آن است. عناصر اصلی معماری این مسجد عبارتند از: حیاط، شبستان، راهرو و مناره. میانسرای مسجد از جنوب به سه دهانه شبستان، از شرق و غرب هریک به دو دهانه ایوان و از سمت شمال به چهار صفه محدود می شود. پوشش صفه ها ساده و به شکل نیم گنبد است. مناره مسجد را در قرون بعد، احتمالاً قرن چهارم هجری ساخته اند.
همچنین ورودی اصلی مسجد در کنار مناره، بعدها به مسجد اضافه شده است. ویژگی های خاص معماری این مسجد از قبیل شکل طاق ها و قوس ها، نوع جزییات تزیینی و نیز مصالح بکاررفته در آن که خشت هایی به ابعاد ۵*۳۲*۳۲ سانتی متر هستند، ثابت می کند که معماری ساسانی و تزیینات آن، منبع الهام معماران ایرانی قرون اولیه هجری در مسجدسازی بوده است.
▪ آیا می دانید طراحی و معماری بدیع ترین و زیباترین بناهای قدیمی نیمه دوم قرن سیزدهم هجری کاشان که از ظرایف و دقایق چشم نوازی برخوردار هستند، بناهایی همچون خانه طباطبایی ها، خانه بروجردی ها، خانه و کاروانسرای امین الدوله، توسط چه کسی انجام گرفته است؟
ـ استاد علی مریم کاشانی
▪ آیا می دانید تزیینات چهارگانه معماری دوره اسلامی ایران کدامند؟
ـ سنگ کاری، آجرکاری، گچ بری و کاشیکاری
▪ در معماری دوره اسلامی ایران، قرن پنجم هجری به بعد یادآور روی آوردن هنرمندان کاشیکار به شیوه های مختلف تزیینی کاشی در بنا بصورتی بسیار متنوع است. کاشی یکرنگ یکی از این شیوه هاست که در اوایل دوره اسلامی زینت بخش بسیاری از بناها بوده است. آیا می دانید معماران ایرانی به چه صورت از کاشی یکرنگ در معماری این دوره استفاده کرده اند؟
نوشته شده توسط مهری موحد
