برخی از افراد از نسلی که در سال‌های ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۷ با ایده‌های آرمانگرایانه و فقط براساس ایدئولوژی مشترک، بدون در نظرگرفتن سایر معیارهای مهم ازدواج کردند، در دهه هفتاد و همزمان با دوره تعادل اقتصادی چنان به مشکلات مالی برخوردند که تصمیم گرفتند فرزندانشان و به‌خصوص دخترانشان را با مطالبات افراطی مالی روانه خانه بخت کنند. آثار این دوره در دهه ۸۰ باعث تغییر رفتار مردان ایرانی شد و آنها اکنون گرایش کمتری به ازدواج در سنین پایین‌تر دارند و گاهی مجبور می‌شوند توان مالی و موقعیت خود را بیش از آنچه است، نشان دهند تا بتوانند با فرد موردنظر خود ازدواج کنند (البته این کار غیرقانونی است و از نظر حقوقی مصداق «تدلیس» محسوب می‌شود). اکنون به ادامه بحث دراین‌باره می‌پردازیم.
حساب و کتاب ازدواج
یکی از مهم‌ترین اصول در دوره نامزدی، شفافیت در امور مالی است. لازم است هر دو طرف در این حوزه‌ها با شفافیت و صراحت با هم صحبت کنند:
۱٫ شغل فعلی
۲٫ میزان درآمد واقعی فعلی
۳٫ هرگونه تغییر احتمالی در درآمد در آینده
۴٫ انتظارات مالی‌ای که طرفین چه در دوره نامزدی و چه پس از عروسی از همدیگر دارند.
۵٫ هرگونه برنامه یا طرح مالی برای آینده از قبیل سرمایه‌گذاری و… که مستلزم صبر، تحمل و استقامت زوج در آینده باشد.
این مذاکره‌ها بهتر است در روزهای اول آشنایی انجام نشود و به زمانی موکول شود که دختر و پسر شناخت بیشتری از هم پیدا کرده‌اند و اعتماد متقابل شکل گرفته است. اگر یکی از طرفین سخنانش را با بحث‌های مادی و اقتصادی آغاز کرد، باید بلافاصله مذاکره را قطع و او را به نزدیک‌ترین بنگاه راهنمایی کرد زیرا جای معامله، در بنگاه معاملات ملکی است.
قرارداد مالی
عروس و داماد آینده، باید پس از کسب اطمینان و برقرارشدن یک رابطه عاطفی مناسب، درباره هزینه‌های رایج در دوره نامزدی، هزینه‌های عروسی و محل تامین آنها به توافق برسند و در مورد مذاکرات خانواده‌های خود درباره میزان مهریه و نحوه برگزاری مراسم عروسی و هزینه‌های آن با هم صحبت کنند. دختر و پسر نباید وظیفه مذاکره مستقیم در این موارد را به پدر و مادرشان بسپارند، چون این بخشی از مسوولیت مرد و زنی است که بلوغ عاطفی و اجتماعی لازم را برای ازدواج پیدا کرده‌اند. یعنی برخلاف باورهای قدیمی، اگر قرار باشد پسری منتظر شود تا پدرش همه کارها را انجام دهد یعنی هنوز برای ازدواج آمادگی لازم را ندارد.
هریک از دختر و پسر باید جداگانه با پدر و مادر خود براساس توانایی‌های مالی، هنجارهای فرهنگی، قومی و خانوادگی به توافق برسند و بعد خودشان با یکدیگر مذاکره‌کنند. بارها دیده شده است که باوجود توافق‌های اولیه دختر و پسر قبل از مراسم بله‌برون،یکی از بزرگ‌ترها به طور غیرمترقبه و با دیدگاه فرصت‌طلبانه یا دلسوزانه موضوع یا عدد جدیدی را مطرح می‌کند که باعث ایجاد تنش و اختلاف می‌شود.
رفتار مالی خانواده‌ها
بسیار مهم است که نامزدها در طول دوره نامزدی، وضعیت مالی خانواده طرف مقابل را در نظر بگیرند زیرا اختلاف شدید سطح مالی و اقتصادی، احتمال بروز تنش و تعارض را در زندگی آینده زوج بسیار بالا می‌برد و احتمال طلاق را افزایش می‌دهد. همچنین ممکن است باوجود وضعیت مالی مشابه خانواده‌ها، رفتارهای مالی دو خانواده متفاوت باشد مثلا هر دو خانواده بسیار مرفه باشند و سطح اقتصادی یکسانی داشته باشند اما یکی از خانواده‌ها معتقد به حسابگری مفرط در خرج‌کردن باشد و خانواده دیگر، اهل بریز و بپاش و ولخرجی.
این نگرش‌های متفاوت در درجه اول در دوره نامزدی و مراسم نامزدی و عروسی تاثیر می‌گذارد و اختلاف‌هایی به وجود می‌آورد که ممکن است خفیف و گذرا یا شدید و عمقی باشد. از طرف دیگر، وقتی دو آدم تربیت‌هایی با این همه تفاوت داشته باشند و قرار باشد با هم زیر یک سقف زندگی کنند، ممکن است در ساده‌ترین مسایل مالی دچار اختلاف شوند.
تفاوت رفتار مالی از زوجین
دختران و پسرانی که می‌خواهند با هم ازدواج کنند، باید به رفتارهای مالی طرف مقابلشان دقت کنند، مثلا اینکه طرف مقابل درخواست‌ها و توقع‌های مفرط و غیرمنطقی مالی از طرف مقابلش دارد؟
آیا حاضر است برای رسیدن به این اهداف مالی، هر روز بحث و دعوا و ناراحتی راه بیندازد؟
آیا مرد هنوز تمایل دارد که پول‌هایش را با الگوی دوره مجردی صرف دوستان یا هزینه‌های شخصی دیگر کند یا به بلوغی رسیده است که بداند اکنون مسوولیت یک زندگی دو نفره را برعهده دارد؟
آیا طرف مقابل خسیس است یا ولخرج؟
زندگی یک فرد خسیس با یک فرد ولخرج مشکلات زیادی در پی خواهد داشت.
آیا یکی از طرفین خود را متعهد می‌داند برخی هزینه‌های خانواده‌اش را تامین کند؟ دیدگاه همسر درباره این هزینه‌ها چیست؟ همسر نباید صرفا براساس عشق و علاقه، این تعهدات را چشم بسته بپذیرد چون این خطر وجود دارد که مدتی پس از شروع زندگی تازه، یادش بیفتد که این هزینه‌ها و تعهدات را قبول ندارد.
